چرم یکی از محصولات اصلی در صنعت و تولید است که از قدیم تا به امروز کاربردهای فراوانی داشته است. در گذشته، مردم از پوست حیوانات برای تامین نیازهای خود استفاده می‌کردند. از گوشت حیوانات برای تغذیه استفاده می‌شد و پوست باقی‌مانده برای تولید وسایل مختلفی مانند کفش، سپر، زره چرمی و کلاه رزمی چرمی به کار می‌رفت. امروزه همچنان از پوست حیوانات برای مصارف مختلف استفاده می‌شود و صنعت چرم‌سازی به عنوان یک صنعت بزرگ شناخته می‌شود.
روش های ساخت چرم
برای ساخت و تهیه چرم، دو روش متداول وجود دارد:
- روش چرم زاغی: در این روش، پوست گوسفند و بز با استفاده از زاج سفید آماده می‌شود. این روش به عنوان چرم زاغی شناخته می‌شود.
- روش دباغی: در این روش، پوست گاو، الاغ و اسب برای تهیه چرم استفاده می‌شود. این روش شامل مراحل دباغی پوست است که با استفاده از مواد شیمیایی و فرآیندهای خاصی انجام می‌شود.
برای خرید کلیک کنید:
مراحل ساخت چرم
مراحل تولید چرم طبیعی عموماً شامل مراحل زیر است:
- حذف ضایعات پوست: در این مرحله، پوست خشک جمع آوری می‌شود و باقیمانده‌های اضافی مانند چربی‌ها و پشم از پوست جدا می‌شوند. سپس پوست سه تا شش روز در آب خیس قرار می‌گیرد.
- خشک کردن پوست برای ساخت چرم: پس از خیس شدن پوست، از نمک یا نور خورشید برای خشک کردن آن استفاده می‌شود.
- لش زدایی: در این مرحله، پوست خام از ضایعاتی مانند چربی‌ها و گوشت پاک می‌شود. از ماشین‌های لش زدایی برای جدا کردن این ضایعات از پوست استفاده می‌شود.
- موگیری و آهک زنی: پوست در محلول آهک قرار می‌گیرد تا مو و پشم جدا شوند. سپس آهک موجود در پوست پاک می‌شود. این عمل با استفاده از مواد شیمیایی مانند نمک‌های آمونیوم انجام می‌شود.
- خیساندن در مواد شیمیایی: پوست در محلولی از آب و نمک امونیوم قرار می‌گیرد تا لطیف و نرم شود.
- دباغی کردن پوست: پوست در محلول اسیدی حاوی نمک قرار می‌گیرد تا دباغی شود. این مرحله باعث تورم نشدن پوست و صاف شدن آن می‌شود.
- برش چرم: چرم دباغی شده با استفاده از ماشین‌های برش به اندازه دلخواه بریده می‌شود. سپس چرم سمباده و پرداخت می‌شود تا پاک و یکنواخت شود.
- رنگ آمیزی چرم: در این مرحله، از مواد رنگی معدنی یا آلی برای رنگ آمیزی چرم استفاده می‌شود. رنگها بر اساس نفوذ در الیاف چرم به دسته‌های کاتیونی، آنیونی و غیرقابل حل در آب تقسیم می‌شوند. پس از رنگ آمیزی، چرم با روغن زده شده تا نرم و انعطاف پذیر شود و خواص مطلوبی مانند مقاومت در برابر آب و قدرت کششی به آن اضافه شود.
تفاوت ساخت چرم طبیعی و مصنوعی در چیست؟
تفاوت اصلی میان ساخت چرم طبیعی و مصنوعی در مواد اولیه و فرآیند تولید آن‌ها است. چرم طبیعی از پوست حیوانات، مانند گاو، گوسفند یا خرگوش، تهیه می‌شود. پوست حیوانات پس از پالایش و آماده‌سازی، با استفاده از فرآیند‌هایی مانند نمونه‌برداری، دیباچه، دیگراندازی و رنگ‌آمیزی به یک محصول چرمی طبیعی تبدیل می‌شود. چرم طبیعی به لطف ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، از جمله استحکام، انعطاف‌پذیری و طول عمر بالا، بسیار مورد علاقه است.
از طرفی، چرم مصنوعی با استفاده از مواد مصنوعی، مانند پلی‌یورتان یا پلی‌وینیل کلراید، تولید می‌شود. این مواد مصنوعی به صورت لایه‌ای روی یک پشته پارچه‌ای قرار می‌گیرند و با استفاده از فرآیندهای شیمیایی و مکانیکی، به یک محصول چرمی مصنوعی تبدیل می‌شوند. چرم مصنوعی به دلیل قیمت مقرون به صرفه‌تر، مقاومت بیشتر در برابر رطوبت و رنگ پذیری آسان، میان مصرف‌کنندگان محبوبیت بالایی دارد.
بنابراین، تفاوت اصلی میان چرم طبیعی و مصنوعی در مواد اولیه و فرآیند تولید آن‌ها است. هر کدام از این دو نوع چرم ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها بستگی به سلیقه و نیاز فرد دارد.